اثرات آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک دو رقم گندم نان در شرایط دیم کرمانشاه

به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر صفات مورفوفیزیولوژیک دو رقم گندم دیم، آزمایشی در سال زراعی 1388-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام گرفت. آزمایش از نوع طرح دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار بود، آبیاری تکمیلی به عنوان فاکتور اصلی (شاهد (بدون آبیاری) و آبیاری در مراحل آبستنی، گرده افشانی و پرشدن دانه)، کود نیتروژن خالص به عنوان فاکتور فرعی (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و دو رقم گندم دیم سرداری و کراس البرز در کرت فرعی فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در آبیاری تکمیلی در زمان گرده افشانی و آبستنی بترتیب با 2 /362 و 0 /352 گرم در متر مربع بدست آمد. مصرف 50 کیلوگرم در هکتار ازت با افزایش تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه باعث تولید بیشترین عملکرد دانه (0 /335 گرم در متر مربع) گردید. رقم گندم کراس البرز (با 8 /337 گرم در متر مربع) نسبت به رقم سرداری (با 2 /298 گرم در متر مربع) برتری نشان داد. در تمامی تیمارهای آبیاری تکمیلی، سطوح کود نیتروژن و ارقام گندم میزان انتقال مجدد از سایر میانگره ها بیشتر از کاه سنبله، پدانکل و پنالتی میت بود. اما در تیمار شاهد انتقال مجدد از کاه سنبله بیشتر از سایر میانگره ها، پدانکل و پنالتی میت بود. میزان کلروفیل a در این آزمایش تحت تاثیر هیچ یک از تیمارها قرار نگرفت، اما کلروفیل b و کلروفیل کل تحت تاثیر زمان های مختلف آبیاری تکمیلی و کود نیتروژنه قرار گرفتند. تیمار آبیاری تکمیلی در مراحل آبستنی و گرده افشانی دارای بالاترین کارایی مصرف آب بود. بیشترین طول پدانکل، ارتفاع بوته و نسبت طول پدانکل به ارتفاع بوته در آبیاری تکمیلی در مرحله آبستنی بود. بیشترین میزان پرولین و غلظت پروتئین دانه در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن خالص بدست آمد. بیشترین میزان محتوی نسبی آب برگ (rwc)در تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله گرده افشانی بود.